Lý Sơn quê tôi có vành đai san hô bao quanh đảo khá rộng. Chính gành san hô này là nơi ở và sinh sôi nảy nở của ốc, mực, cá, tôm… tạo nên đặc sản biển để những ai đi xa lâu ngày trở về đều không khỏi thèm thuồng đặc sản quê hương. Thương sao rau câu một thời chỉ được xem như loài rau cỏ. Cứ mỗi khi thuỷ triều ròng mạnh, nước cạn, loài rong biển trong đó có rau câu nằm phơi mình la liệt. Từ xa, chỉ những người sành sỏi mới phân biệt được từng loại rong biển, những ai ít quen phải đến thật gần. Thôi thì đủ sắc màu rực rỡ. Màu xanh mơn mởn của mơ lá hẹ, xen kẽ mơ màng màu vàng ươm của mơ trứng chuồn, nằm luồn trong đấy là rau đĩa xôi, bồng bồng, cum cúm… không khúm núm, cứ trải mình vàng nhạt là rau câu cọng lớn, nhưng giá trị hơn là rau câu cọng nhỏ.

Gỏi rong biển trộn rau xanh

Cứ thế đem thau ra vớt về, chỉ ngắt phần ngọn non mới ngon và để gốc lại cho chúng phát triển. Ngâm trong nước sạch chừng nửa giờ, thay nước vài lần, đem luộc vừa chín, cho rau thơm vào rồi bày ra đĩa. Màu xanh của ngò, húng, quế… quyện lấy màu vàng vàng, trắng trắng của rau câu non, chỉ nhìn thấy đã ngon rồi, đố ai không tứa nước bọt. Rau câu được chấm với nước cá kho mặn, nhai nghe dai dai, giòn giòn sao mà quyến rũ. Ăn như thế đã ngon rồi, nhưng mới chỉ là hương vị quê nhà mộc mạc. Để ngon hơn rắc thêm ít đậu phộng rang giã vừa nhỏ, sẽ ngon không còn chỗ chê và đó mới là đặc sản.

Món gỏi rau cau nhìn bắt mắt hấp dẫn không thể cưỡng lại được

Có những ngày không có con nước ròng, nên để có rau câu ăn thường xuyên phải đem phơi khô để dành. Rau câu khô dai hơn, ít giòn, nhưng vẫn ngon không kém và vẫn luôn hấp dẫn. Kinh tế thời bao cấp, xứ đảo gặp nhiều khó khăn bởi không làm ra lúa gạo. Có khi rau câu được chan nước cá kho ăn thay cơm, nên gọi là bún biển.

Gỏi rong biển có giá trị dinh dưỡng rất cao và rất tốt cho sức khỏe con người

Bây giờ cuộc sống ấm no, sung túc, nhưng tìm ra đĩa rau câu trong bữa ăn không phải dễ. Nó đã trở thành đặc sản của nhà hàng cao cấp. Cứ mỗi chiều, thuỷ triều ròng, lòng tôi dâng lên nỗi nhớ rau câu. Dù đi đâu về đâu, trong ký ức tôi vẫn tinh khôi tình quê món “bún biển”. Mỗi khi được điểm tâm đĩa bánh hỏi tôi bồi hồi nhớ đĩa rau câu. Vẫn những sợi nhỏ mềm mềm, đan xen vào nhau, dù rau câu không trắng như bánh hỏi nhưng vẫn gợi lại nỗi nhớ trong tôi: “Ôi, rau câu xứ đảo!”.

Mai Duy Quý

(Nguồn: báo Quảng Ngãi)