Thưởng thức ly xu xoa mát lành trên đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) trong ngày hè oi bức khiến cho tâm hồn chợt lâng lâng vui sướng. Đây còn là món ăn phòng chống bệnh bướu cổ nên nhiều du khách cất công tìm kiếm khi đặt chân đến hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc.
Ly xu xoa mát lành, ngon, bổ, rẻ
Nguyên liệu chế biến món xu xoa là rau câu sống bám vào các gành đá san hô ven đảo từ tháng hai đến tháng tám âm lịch hàng năm. Chiều phai nắng, khi thủy triều dần rút, gành đá ẩn hiện sau những con sóng vỗ nhẹ vào bờ, nhiều cư dân đất đảo lặn lội vớt rau câu, rửa sạch rồi mang về phơi khô, bán cho chủ cơ sở chế biến xu xoa.
Rau câu được người dân khai thác về làm sạch
Để có món xu xoa mát lành, rau câu còn được rửa và phơi khô nhiều lần để loại bỏ tạp chất bám vào rau. Tiếp đến, ngâm rau vào nước lã qua đêm rồi vớt ra cho vào nồi, đổ nước ngập rau rồi nhấc lên bếp, khuấy đều tay đến khi rau nhừ nát. Sau đó, đổ hỗn hợp nước và rau vào túi vải thưa dùng tay vắt mạnh để lọc bỏ phần xơ, lấy phần nước cho vào tô chờ khoảng 30 phút xu xoa sẽ đông đặc.
Điều đặc biệt là nấu xu xoa bằng rau câu ở đảo Lý Sơn không cần phải thêm bột nang mực biển như ở những nơi khác nhưng vẫn đông đặc với màu trắng ngà trông thật bắt mắt. Ăn xu xoa không thể thiếu nước đường đen nấu dẻo như câu vè: “Xu xoa mà thiếu nước đường/Như thuyền thiếu lái biết về nơi đâu?”. Cho đường vào nồi cùng với gừng tươi giã nhuyễn, đun sôi, khuấy đều rồi nhấc xuống khỏi bếp.
Một nồi rau xu xoa Lý Sơn đầy hấp dẫn
Lần đến Lý Sơn, sau khi thưởng ngoạn những thắng cảnh nổi tiếng nơi đất đảo, chúng tôi tìm đến Chùa Hang để dâng hương lễ Phật. Cạnh đường vào có hàng xu xoa của người phụ nữ là hậu duệ của những bậc tiền hiền họ Trần, những người có công xây dựng ngôi chùa thu hút đông đảo khách thập phương đến chiêm bái. Bà nhẹ nhàng dùng dao cắt những thỏi xu xoa thành từng miếng nhỏ rồi cho vào ly thủy tinh. Sau đó, bà cho thêm vài muỗng đường nấu dẻo cùng với đá lạnh đập nát rồi tươi cười mời khách thưởng thức.
Ly xu xoa ngọt mát hòa cùng với vị cay và hương thơm của gừng dần tan trong miệng xua đi nóng nực trong ngày hè oi bức, bao mệt nhọc sau những bước chân lội bộ vượt núi dường như tiêu tan. Nhìn về phía biển, nhiều người đang lặn lội vớt rau câu bám vào gành đá san hô giữa chiều phai nắng. Ly xu xoa dường như mát lành hơn bởi sự cần cù và lòng hiếu khách của người dân nơi hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc.
Người dân khai thác rau xu xoa mỗi khi thủy tiều xuống
Du khách thưởng thức ly xu xoa mát lành
Hàng xu xoa nằm cạnh đường vào Chùa Hang.
PV
